Parker etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Parker etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

16 Mayıs 2017

İyi Dolmakalemin Özelliklerinden Birincisi



İyi dolmakalemin özelliklerinden biri de bu ilanda görüldüğü gibi olması galiba.

Dolmakalem basınç uygulamadan dahi yazabiliyorsa iyidir.

En azından teknik açıdan iyidir.

02 Mayıs 2017

Parker Zirvesi



İlk dolmakalemler doğal olarak biraz sorunluydu, hem az mürekkep alıyor hem de mürekkep akıtıyorlardı. Fakat daha ortada bir kalem endüstrisi yokken George Safford Parker, 1863'te öğrencilerinin kalemlerini tamir ediyor ve mürekkep sızdırmayan bir kalem arayışında yeni teknik çözümler araştırıyordu.

1888'de George Safford Parker, kendi şirketini kurdu. 1889'da patentli ilk ilk mürekkep sızdırmayan dolmakalemi üretti ve günümüze kadar gelen yenilikçi bir markanın temellerini attı. 

1921'de ise Duofold efsanesi doğdu. 




Parker bununla da yetinmedi aerometric, spoon, vacumatic isimli dolum sistemleriyle gelen 61 (1956) ve 51 (1939) gibi tüm zamanların en çok satılan ve en beğenilen modellerini üretti.

PARKER'DAN DAVET

9 Mayıs 2017 akşamı memleketimizin sadece kalem üzerine uzmanlaşmış tek mağazası Barker's Pen Shop'ta, Parker Türkiye ilk defa bütün modellerinin yenilenen tasarımlarını tanıtacak.

Meraklılar bu akşamı kaçırmasın derim.

01 Mayıs 2017

Parker Quink ve Scrikss Ders Programları

Parker Quink Ders Programı


Efemera, değerli kağıt koleksiyonculuğu diye tanımlanabilir. Etiketler, biletler, faturalar, fotoğraflar, kartpostallar yani (kitap dışında) basılı olan her türlü malzeme bu tür koleksiyonculuğun sınırları dahilindedir. 

Yazı araç gereçleri üreten firmaların bir zamanlar amatörce de olsa böyle naif şeyler hazırlamaları güzel olmuş. 

Sadece, kalem, mürekkep, defter satmakla olmuyor böyle şeyler de yapılmaya devam edilmeli.

Scrikss 1969-1970 Ders Programı

Erguvan Kalem okurlarından Yaşar Ulukanoğlu haber verince Pera Mezat sitesinde Scrikss ve Parker adına hazırlanmış ders programları ve ders yılı takvimleri gördüm.

Scrikss 1971-1972 Ders Programı

Doğduğum yıl çıkan bu ders programı da okul hatıralarını canlandırdı.

Hepimiz öğrenci olduk ama o yıllardan neler kaldı elimizde acaba?

20 Nisan 2017

Dolmakalem Dönüştürücüleri

Sıkmalı tip dönüştürücü, Parker 21

Çok meraklı olmayanlar kartuş ve pistonlu kalemleri bilir ama bunların dışında dolmakalemlerin onlarca farklı dolum sistemleri vardır. 

Sadece ABD'li firmaların efsanevi dolum sistemleri için kitap bile yazılır desem konunun ayrı bir derya olduğu anlaşılır sanıyorum. 


Ernst F. Attula patentli dolum sistemi, 1925.

Mesela Ernst F. Attula isimli mucidin tasarımı olan Sheaffer'ın da Snorkel adıyla kullandığı dolum sistemi üzerine yapılan tartışmalar da ayrı bir konudur. 

Bu sistemde dolmakalem ucu mürekkebe bulanmıyor. Çok ilginç bir şekilde damaktan çıkan incecik bir boru sayesinde kalemin içine mürekkep çekiliyor.

Piston tip dönüştürücü, Sailor
Elimdeki dolmakalemlerin yarısı pistonlu, diğer yarısı da piston tipi dönüştürücülü. En çok piston tipi dönüştürücüleri seviyorum. 

Kartuşlara ise hiç alışamadım, sevemedim. Ne zaman yeni bir dolmakalem alsam eğer pistonlu değilse hemen dönüştürücüsü var mı diye sorarım. Eğer yoksa almam. Çünkü mürekkep şişelerinin muazzam zenginliğinin yanında kartuşlar çok sınırlandırıcı geliyor bana. 

Kartuşlar pratiktir, doğru ve herkes benim gibi ellerini kirletmeyi sevmediğinden seveni de çoktur, o da doğru. Orhan Pamuk mesela, yeni bir romana başlarken kullandığı kartuşları atmaz biriktirirmiş. Böylece ne kadar yazdığını anlarmış.

Hepsi iyi güzel de kartuş bir nevi çöp üretmek değil midir? Ellerimizi kirletmiyoruz ama doğayı alabildiğine kirletmekten de hiç çekinmiyoruz.

Kartuşlu dolmakalemleri pilli saatlere benzetiyorum. Mekanik saatler ise pistonlu veya dönüştürücülü dolmakalemler gibi çöp üretmez.


Sheaffer NoNonsense dönüştürücü
Pistonlu kalemlerin temizliği de zor, hassas bir sistem olduğunda kurcalamaya korkarım. Bir de kalemin içini göremediğim için bir tuhaf hissediyorum. Ancak herkes bilir, pistonlu dolmakalemler Karamazof Kardeşler misali bir klasiktir, en sağlam dolum sistemidir. 

Bana gelince dolmakalemi parçalarına ayırmayı sonra tekrar birleştirmeyi seviyorum. Bu şekilde yapılan temizlik tam bir terapi gibi oluyor.


Lamy Al-Star, eski tip z24 dönüştürücü. (Kitap: Yazı İnsanlığın Belleği, YKY, 2002)
Lamy firmasının kırmızı rengiyle gönül fetheden dönüştürücüsünü de ayrı bir seviyorum. Lamy kalem meraklılarını gıdıklayıcı ürünler yapma konusunda bir dahi, z24 isimli bu dönüştürücünün yeni bir modeli çıkmış ama henüz bulamadım. (Kozmetik bir düzenleme ama olsun.)


JetPens sitesinin meşhur dolmakalem dolum sistemleri (Fountain Pen Filling Systems) isimli videosunu izlemeyen var mıdır bilmiyorum. Belki birinin işine yarar diye buraya bırakıyorum:


09 Nisan 2017

Kalem Değil Mücevher

22 Şubat 2004, Milliyet Business


PARKER: 1888 de telgraf eğitmeni S. Parker, [George Safford Parker] öğrencilerinin kalemlerinin mürekkep akıtmasını şikayetleri üzerine Parker kalemleri geliştirdi. 

MONTBLANC: 1906 da kırtasiyeci Claus - Johannes Voss, banker Christian Lausen ve mühendis Wilhelm Dziambor tarafından kuruldu.

MONTEGRAPPA: Birinci Dünya Savaşı sırasında Elmo markası ile üretimi yapılan bu kalemler çok geçmeden İtalya'nın Grappa dağından esinlenerek Montegrappa ismini aldı. Kalemlerin en büyük özelliği ise üretimlerinde mücevher tekniklerinin kullanılması.

WATERMAN: 1884'te Lewis Edson Waterman tarafından tasarlanan ilk gelişmiş dolmakalem, bugün de Amerika'nın en prestijli kalem markaları arasında.

ST DUPONT: 1872 yılında deri cüzdan üretimiyle işe başlayan St. Dupont ilk kalem üretimini 1976 yılında yaptı.

CROSS: Amerika ve İrlanda'da üretiliyor. Ömür boyu garantili özel yapım bu kalemlerinin Türkiye distribütörü Scrikss Maden ve Plastik Sanayii.  


31 Mart 2017

Parker, Quink, Tefrika

20 Eylül 1950, Milliyet

Efsanevi Parker 51 için hazırlanmış bir ilan. İlanın üslubu çok hoş. 

"... en çok istek celbeden dolmakalem..."

"... ince zarafeti ve parlak güzelliği en müşkülpesentleri dahi tatmin ederek her görenin takdirine mazhar olmaktadır." 

"... mürekkep kontrol haznesi münasip miktarda uca gelmesini sağlar, taşma ve akıntıya mâni olur. 14 Karatlık altın ucu ise, kir ve hasara karşı mahfuzdur."

"Yazarken kelimeler hemen kurur! Zira yalnız Parker 51, gayet parlak, son derece sabit ve derhal kuruyan yeni Superchrome mürekkebinin tatminkâr surette istimalini mümkün kılar."

19 Eylül 1958, Milliyet
Parker Quink mürekkep şişesinin tasarımı günümüzde de aynı şekilde üretiliyor. Kapaklardaki çentikler de aynen duruyor. Sadece kapağın üzerindeki logo ve etiketin üzerindeki yazılar farklı biraz.

17 Kasım 1958, Milliyet
Dolmakaleminiz derece değildir!

24 Aralık 1962, Milliyet

Sevinç, şaşkınlık... Sonraki sahneyi de merak ediyorum.

28 Eylül 1964, Milliyet

Parker 45: Çalışkan öğrenciler için. 

15 Ekim 1964, Milliyet

Işık saçan öğrenci ve bir dolmakalem. Aslında kahramanı dolmakalem olan bir çizgi roman olmalı.

12 Haziran 1967, Milliyet

Bir fiske ile 700 kelime! Bence "gizli hazne" yerine "gizli hazine" olmalıydı. Daha heyecan verici olurdu. Gerçi ilanın bu hali de güzel.

1 Eylül 1967, Milliyet

"Oklu çengel Parker markasının timsalidir."

OKUMA PARÇASI

Aşağıdaki günlük tefrikanın Parker ile bir ilgisi yok. Sadece hem gazetenin yazım tarzını göstermesi, hem de kalemlerin bir polisiye öyküdeki yerini de öğrenmemiz açısından önemli bence. 
20 Mayıs 1950, Milliyet



23 Mart 2017

Okuma Notları 7

Memduh Şevket Esendal (1883-1952)
Bugün tesadüfen 2012'de aldığım bir notu okudum.

Kısa öykülerin büyük yazarı Memduh Şevket Esendal bir dolmakalem tutkunuymuş. Her gittiği yerden özellikle Parker, Pelikan, Eversharp marka kalemler toplarmış. 

(Kızıma Mektuplar, Memduh Şevket Esendal, Derleyen: Muzaffer Uyguner/ Bilgi Yayınları, 2001)

MŞE, kendi öykücülüğünü ve yalın Türkçesini ise şöyle anlatıyor: 

“Edebiyatı bilmediğimden, marifetsizliğimden sade yazmışımdır. Bilsem, öyle düpedüz yazar mıyım hiç? Köylü bir şeyi söylerken dikine, olduğu gibi söyler... Neden? Süslemesini bilmez, benzetmesini bilmez, anlatmasını bilmez de ondan... Marifetli insanlar öyle yapmazlar. Sözlerine, yazılarına marifetlerini sokarlar, hünerlerini gösterirler... Aslını sorarsanız marifet hayatın içinde, hayata uymayan bir şeydir. Benim dilim kısa... İstediklerimi anlatabilmek güç.” 

(Aktaran Memet Fuat, Varlık, Haziran 1952)

15 Mart 2017

Dolmakalem Klipsi


Bilmem hiç dolmakalem klipsleri hakkında hiç düşündünüz mü? Günümüzde hemen her kalemin bir klipsi var ama dolmakalem klipsinin hikayesi başka.

İlk dolmakalem klipsi 1905'te icat edilmiş. Bugün sıradan bulduğumuz bir özellik ama klips icat edildiği günden bu yana sürekli geliştirildi.

Tarihteki ilk klipsler minicikti.

Aslında klips, bir rock grubundaki bas gitara benzer. Olduğu zaman farkında değiliz, yokluğu ise hemen anlaşılır. Klips de böyle bir nesnedir. Çok da önemli olmayan bir parça gibi görünür ama bir kalemde klips olmayınca hemen yadırgarız. Gerçi bu da bir görgü ve kültür meselesi. 

Bazıları hiç klips sevmez, gömlek cebinde de taşımaz. Uzakdoğu kültüründe ise gördüğüm kadarıyla klipse batıdaki kadar önem verilmiyor. El yapımı kalemler doğal olarak değerli kimono kumaşlarından kılıflarda taşınıyor. Bu durumda zaten klipse hiç gerek yok bence.
Osmanlı dönemi ahşap kalem kutusu

Kamış kalem kültürünün olduğu şark coğrafyasında ise kalem kutuları vardır. Üstelik her biri yazı kültürü tarihindeki eşsiz sanat eserleridir.
Osmanlı dönemi gümüş divit.
Mürekkep ve kamış kalemlerin birlikte taşınabildiği divitler de başka bir dünya ve yazı konusudur. Divitler, hançer gibi kuşakta taşınıyordu. Divit ve kalem kutusu çağında henüz gömleklerin yakası da cebi de yoktu. (Gereksiz bir ayrıntı, ilk gömlek giyenler Eski Mısırlılardı.)




Dolmakalem tarihinin kilometre taşlarından biri, Lewis E. Waterman 1884 tarihli bir patent.

Hemen her yerde daha klips diye bir şey ortada yok iken, kalemler ahşap veya metal kutularda taşınıyordu. Doğal olarak ilk icat edilen dolmakalemlerde klips filan yoktur. Gerçi dolmakalemi icat edenler bir olmamışlık duygusunu 20 küsur yıl kadar yaşadıktan sonra klipsi de icat etmekte gecikmediler.


İlk dolmakalem klipsi için 1905'te alınan patent. (Yine bir Waterman icadı.)

Böylece klips kalemlerde tarihsel olarak önce Batı kültüründe bir yer edindi.


Pelikan 120 ve 140'ların efsane klipsi.
 
Batı dünyası çok daha pratik düşünce sistemine sahip olduğundan klips zamanla çok önem kazanmış ve çeşitlenmiş. Üstelik öyle ayrıntılar var ki konuya vakıf olmayan biri hayret edebilir. 

Parker 51, kült kalemlerden.


Mesela sadece tek başına Parker firmasının halk arasında "gömlek düşmanı" olarak da bilinen) ok ucuna benzeyen klipsinin zengin bir tarihi var ve hakkında kitap bile yazılabilir. 

Parker 51

Parker 61 klipsleri
Parker Vector (kalem ucuzladıkça ok da sadeleşmiş)


Parker kalemlerindeki ok figürünün tarihsel bir gelişimi var, önceleri (1930'lardan itibaren) daha ayrıntılı ve çok süslü iken günümüze doğru kimi zaman ayrıntılardan kurtulup daha sade ve daha stilize bir ok figürüne dönüştüğü de oluyor. Yani klips figürü basit bir ok değil, kalemin ucuna bile yerleştiği oluyor firmanın da simgesi ve ayırt edici bir özelliği oluyor.

Lamy Al-star

Klips bir yerde firmanın kimliğinin temel öğelerini, tavrını gösterir ama diğer yandan kullanıcının yaklaşımını da etkiler. Lamy Safari ve Al-star gibi modellerin 1980'lerden bu yana özellikle genç insanlar arasında çok tutulmasının bir nedeni de klipsinin ataşı andırması değil midir? Düşünüyorum da ataş bir zamanlar o kadar çok kullanılan bir nesneydi ki hemen her yerde bulunurdu. Şimdilerde azalsa da çatal-kaşık gibi basit ama temel bir ihtiyacı karşılamaya devam ediyor ve halen her kırtasiyede bulunuyor. Dolmakaleme hiç aşina olmayanlar Lamy Safari gibi kalemleri klasik dolmakalem havasından uzak ve kendilerine daha yakın bulurlar. Renk önemli bir faktör ama diğer Lamy modelleri (en kült model Lamy 2000 mesela) Safari'den çok daha iyi olmasına rağmen o kadar popüler değildir, bunda klipsinin de payı var bence.


Scrikss 419

Benim en sevdiğim klips ise Scrikss 419'un klipsi. Bu klips, temiz duruşu, aşağıya doğru genişleyen kanatları, "S" harfinin bulunduğu alınlık kısmı, çizgilerinin sadeliği ve zarafetiyle bence bir başyapıt.

Ayrıca eklemeden geçemeyeceğim, Scrikss 419'un klips tasarımı bana Romalı askerlerin kullandığı Gladius isimli kısa kılıcı hatırlatıyor.
Antik Roma Kılıçları

Yılan veya kartal şeklinde fantastik klipsler de var. Çıkartılıp takılabilen Kaweco klipslerini de ilginç bulmuşumdur. Graf von Faber-Castell kalemlerindeki yaylı klips de çok kalitelidir.

Visconti Van Gogh Amber


Ancak şimdiye kadar kullandığım en rahat klips Visconti kalemlerindeki simgesel anlamları bulunan köprü şeklindeki yaylı klips.